TÜİK raporu: “Türkiye’de yaşlı nüfus hızla artıyor”

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “İstatistiklerle Yaşlılar, 2024” raporunu yayımladı. Raporda Türkiye’deki yaşlı nüfusun hızla arttığı ve demografik yapının belirgin şekilde değiştiği ortaya kondu. TÜİK verilerine göre 65 yaş ve üzerindeki nüfus, son beş yılda %20,7 artarak 9 milyon 112 bin 298 kişiye ulaştı. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise %10,6’ya yükseldi. Yaşlı nüfus oranında dikkat çekici artış TÜİK’in verilerine göre, 2019 yılında 7 milyon 550 bin 727 olan yaşlı nüfus, 2024 yılında 9 milyon 112 bin 298’e çıktı. Bu durum, yaşlı nüfusun beş yılda %20,7 arttığını gösteriyor. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2019’da %9,1 iken 2024’te %10,6’ya yükseldi. 2024 itibarıyla yaşlı nüfusun %44,6’sını erkekler, %55,4’ünü ise kadınlar oluşturdu. Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı nüfus oranının önümüzdeki yıllarda daha da artması bekleniyor. Mevcut demografik yapı devam ederse, yaşlı nüfus oranının 2030’da %13,5, 2040’ta %17,9, 2060’ta %27,0 ve 2080’de %33,4 seviyesine çıkacağı tahmin ediliyor. Daha düşük doğurganlık oranı senaryosunda ise yaşlı nüfus oranının 2100 yılında %42,8’e kadar yükselebileceği öngörülüyor. Yaşlıların yaş dağılımı değişiyor Yaşlı nüfusun yaş gruplarına göre dağılımında da değişimler dikkat çekiyor. 2024 yılında yaşlı nüfusun %63,4’ü 65-74 yaş grubunda, %28,8’i 75-84 yaş grubunda ve %7,8’i ise 85 yaş ve üzeri grupta yer aldı. 100 yaş ve üzerindeki yaşlı sayısı ise 7 bin 632 olarak kaydedildi. Bu rakam, yaşlı nüfusun %0,1’ini oluşturuyor. Türkiye’de yaşlı nüfus oranının artışı, ülkenin demografik dönüşüm sürecinde olduğunu gösteriyor. Doğurganlık oranındaki düşüş ve sağlık alanındaki gelişmelerin, nüfus yapısında yaşlanmaya yol açtığı belirtiliyor. Türkiye’nin dünya sıralamasındaki yeri Birleşmiş Milletler’in (BM) verilerine göre, dünya genelinde 2024 yılında yaşlı nüfus oranı %10,2 olarak hesaplandı. Türkiye, 194 ülke arasında yaşlı nüfus oranında %10,6 ile 75. sırada yer aldı. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ülkeler sırasıyla Monako (%36,2), Japonya (%29,8) ve İtalya (%24,6) oldu. Türkiye’de yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il ise %20,8 ile Sinop oldu. Sinop’u %20,2 ile Kastamonu ve %19,1 ile Giresun takip etti. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu il ise %3,7 ile Şırnak oldu. Ortanca yaş ve yaşlı bağımlılık oranı yükseliyor Türkiye’nin ortanca yaşı 2019 yılında 32,4 iken 2024’te 34,4’e yükseldi. 2024 itibarıyla erkeklerde ortanca yaş 33,7, kadınlarda ise 35,2 olarak gerçekleşti. Ortanca yaşın 2030’da 37,1, 2040’ta 41,4 ve 2060’ta 48’e çıkması bekleniyor. Yaşlı bağımlılık oranı da artış gösterdi. Çalışma çağındaki yüz kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden yaşlı bağımlılık oranı, 2019’da %13,4 iken 2024’te %15,5’e yükseldi. Bu oranın 2030’da %19,5, 2060’da ise %45,5 olması bekleniyor. Yaşlı nüfusun yaşam koşulları Türkiye’de yaşlı nüfusun yaşam koşullarıyla ilgili dikkat çekici veriler de raporda yer aldı. TÜİK’e göre Türkiye’de 2024 yılında toplam 26 milyon 599 bin 261 haneden 6 milyon 726 bin 583’ünde en az bir yaşlı kişi bulunuyor. Bu, hanelerin %25,3’ünde yaşlı nüfus olduğu anlamına geliyor. Tek başına yaşayan yaşlıların sayısı ise 1 milyon 750 bin 900 oldu. Bu hanelerin %74’ünü kadınlar, %26’sını ise erkekler oluşturdu. Tek başına yaşlı hanehalkı oranının en yüksek olduğu il %34,4 ile Balıkesir oldu. Yaşlıların sağlık ve refah durumu TÜİK verilerine göre 2023 yılında ölen yaşlıların %40’ı dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. İkinci sırada %16,4 ile solunum sistemi hastalıkları, üçüncü sırada ise %13,9 ile kanser yer aldı. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı ise %3,2 olarak kaydedildi. Yaşlıların %86,5’i kendi başına banyo yapabiliyor, %89,5’i kendi başına giyinebiliyor ve %92,1’i ise tuvaletini bağımsız şekilde yapabiliyor. Yaşlı erkeklerin %91,2’si alışverişini kendisi yaparken, bu oran kadınlarda %41,7’de kaldı. Eğitim ve teknoloji kullanımı Yaşlı nüfusun eğitim seviyesinde de artış gözlendi. 2023 yılında yaşlı nüfus içinde okuma yazma bilenlerin oranı %87,5’e yükseldi. Ayrıca internet kullanımı da yaşlılar arasında hızla yayılıyor. 65-74 yaş grubundaki bireyler arasında internet kullanımı oranı, 2019’da %19,8 iken 2024’te %46,9’a çıktı. Yaşlı erkeklerin internet kullanımı %55,3 iken kadınlarda bu oran %39,3 olarak gerçekleşti. Bu durum, dijitalleşmenin yaşlılar arasındaki etkisinin giderek arttığını gösteriyor. Türkiye’de yaşlı nüfus artışı devam edecek TÜİK verilerine göre Türkiye, yaşlı nüfus oranı bakımından hâlâ genç bir ülke olarak kabul edilse de, yaşlı nüfus sayısındaki artış ülkenin demografik yapısında köklü değişiklikler yaşandığını ortaya koyuyor. TÜİK, mevcut demografik eğilimlerin devam etmesi durumunda, Türkiye’nin önümüzdeki 30 yıl içinde hızla yaşlanan bir nüfus yapısına sahip olacağını öngörüyor.